Het opleggen van een bewaringsmaatregel is een sterk belastend besluit. Het gaat om een inbreuk op een van de fundamentele rechten van de mens, het recht om zich vrij te kunnen bewegen. Detentie is daarom ultimum remedium. Bewaring dient enkel te worden toegepast indien er geen andere alternatieven voorhanden lijken om het met de bewaring gediende doel te bereiken. De vraag naar een alternatief dient verweerder onbevangen, nieuwsgierig en pro- actief tegemoet te treden. De start van dit onderzoek is veelal het gehoor voorafgaand aan de bewaring. De tijdens dat gehoor vergaarde feiten en omstandigheden kunnen aanleiding geven tot vervolgonderzoek. Dit is afhankelijk van de omstandigheden van het geval.
Naar het oordeel van de rechtbank heeft verweerder in het onderhavige geval niet kunnen volstaan met enkel de vragen die hij in het gehoor aan eiser heeft gesteld. Eiser heeft tijdens het gehoor immers met naam en toenaam een vaste woon- en verblijfplaats opgegeven en desgevraagd aangegeven dat hoewel hij niet uit Nederland wil vertrekken, hij wel aan zijn vertrek zal meewerken. Deze combinatie van factoren had bij verweerder aanleiding moeten zijn om nader te onderzoeken – te beginnen met het daarover nader bevragen van eiser – of in de vorm van nadere afspraken met een lichter middel kon worden volstaan. Dit klemt temeer nu eiser niet eerder met de vreemdelingenpolitie in aanraking is geweest en er dus geen track-record is dat met eiser in een situatie als deze geen afspraken gemaakt zouden kunnen worden.
De rechtbank merkt daarbij nog op dat het toepassen van een lichter middel altijd een vorm van onzekerheid met zich zal dragen. Niemand heeft een glazen bol. Hoe sneller verweerder evenwel het risico van deze onzekerheid in het nadeel van de vreemdeling laat uitvallen, hoe groter de kans dat de onderzoeksplicht, en in het vervolg daarvan het gebod van detentie als ultimum remedium, is geschonden.
Beroep gegrond.
Rb Amsterdam NL25.48236, 20.10.25
https://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBDHA:2025:20694