Opvang vanwege medische redenen

Een ongedocumenteerde migrant die erg ziek is heeft soms recht op opvang in een AZC. Dit moet hij wel eerst aanvragen op basis van Artikel 64 van de Vreemdelingenwet. Als de aanvraag volgens de zogenaamde 'Spekmanroute' is ingediend, bestaat soms ook recht op opvang tijdens de procedure.

Hebben zieke migranten recht op opvang?

Als een ongedocumenteerde zo ziek is dat hij niet kan reizen, kan ‘uitstel van vertrek’ worden gegeven door de IND. Uitstel van vertrek kan ook van toepassing zijn als bij terugkeer een medische noodsituatie ontstaat. Dit is zo als iemand in Nederland wordt behandeld, en het stoppen van de behandeling binnen 3 maanden bij terugkeer ernstige gevolgen heeft voor de gezondheid.

Het uitstel van vertrek kan gaan om een korte of langere periode, dit ligt aan de ziekte of de noodsituatie. In de periode van uitstel van vertrek heeft de ongedocumenteerde migrant recht op opvang in een AZC. Bijvoorbeeld als de betrokkene een behandeling voor tuberculose krijgt in Nederland die nog niet afgerond is, kan hij uitstel van vertrek krijgen.

Hoe werkt het in de praktijk?

Uitstel van vertrek moet aangevraagd worden bij de IND. Vul de formulieren in, voeg de gevraagde bijlagen toe en stuur ze op naar de IND. Lees hiervoor heel zorgvuldig de bijgevoegde instructies. De IND vindt in de praktijk al snel dat de benodigde informatie niet is bijgevoegd.

De IND belt om een afspraak te maken voor het officieel indienen van de aanvraag. Deze afspraak moet binnen 2 weken na het opsturen van het aanvraagpakket plaatsvinden. Tijdens deze twee weken beoordeelt het BMA (Bureau Medische Advisering van de IND) in eerste instantie over de medische situatie. Op basis daarvan besluit de IND over de voortgang van de aanvraag.

Als de aanvraag binnen deze twee weken wordt ingewilligd, bestaat recht op opvang en krijgt de aanvrager een opvangadres waar hij zich moet melden. Als de aanvraag binnen deze twee weken wordt afgewezen, is het mogelijk een procedure tegen de beslissing te starten bij de rechter. Tijdens die procedure is er geen recht op opvang. Als de rechtszaak wordt gewonnen, dan moet de IND een nieuwe beslissing nemen.

Voorlopige toekenning van artikel-64 

In enkele gevallen wordt voorlopig Artikel-64 toegekend, in afwachting van een definitieve beslissing. Dat geldt voor ex-asielzoekers, en dat geldt voor aanvragers waarbij vragen bestaan over de toegankelijkheid van de medische zorg.

Ex-asielzoekers die een aanvraag 'uitstel van vertrek op medische gronden' indienen, krijgen opvang in een AZC als het BMA binnen 2 weken nog geen advies heeft kunnen geven. Ook krijgen zij opvang als de rechter, na een negatief besluit van de IND, de voorlopige voorziening toewijst. Deze regel is ingesteld vanwege een motie van kamerlid Spekman in 2010.

In december 2016 oordeelde het Europese Hof van de Rechten van de Mens in de zaak Paposhvili dat ook de toegankelijkheid van de benodigde medische zorg in het herkomstland meegewogen moet worden bij het oordeel over een zieke vreemdeling teruggestuurd mag worden naar het herkomstland. Tijdens het onderzoek naar de toegankelijkheid van de zorg wordt ook voorlopig artikel-64 toegekend. Ook in die situatie bestaat recht op opvang.

Voor abonnees:

Spekmanroute

- aantallen
- beleid
- jurisprudentie

Bijzondere situatie: zwangere vrouwen

Zwangere vrouwen hebben recht op opvang in een AZC voor een periode van 6 weken vóór de bevalling tot en met 6 weken na de bevalling. Hierbij geldt de datum van bevalling die de vroedvrouw heeft uitgerekend.

Hoe werkt het in de praktijk?

Vraag de vroedvrouw om een verklaring met de datum van bevalling. Deze verklaring moet samen met een aanvraag voor ‘uitstel van vertrek’ worden opgestuurd naar de IND. De IND stuurt dan een brief met informatie over wanneer het recht op opvang begint en bij welk AZC de vrouw zich moet melden.
De zwangere vrouw kan ook zelf met de verklaring van de vroedvrouw naar het aanmeldcentrum Ter Apel reizen. Dit mag 6 weken voor de bevalling. Na aanmelding in Ter Apel blijft de vrouw daar een paar nachten. Dan wordt ze doorgestuurd naar een AZC.

Voor abonnees:

Opvang AZC vanwege zwangerschap

- jurisprudentie

Bijzondere situatie: AZC-opvang bij medische redenen

Het COA is verplicht om zelfstandig te oordelen of er medische redenen zijn die tot opvang verplichten, ook al is er geen artikel-64 toegekend. In de praktijk is het erg moeilijk om het COA hiervan te overtuigen.

Voor abonnees:

Opvang AZC vanwege medische redenen buiten de Spekmanroute om

- toelating en verwijdering